Plaatsen > Groenland

Groenland werd in 1775 een Deense kolonie. In 1953 werd het een provincie van Denemarken en in 1978 kreeg het land grotendeels zelfbestuur. Alleen Buitenlandse Zaken, Defensie en Justitie worden nog vanuit Kopenhagen geregeld. Verder krijgt Groenland forse financiële steun van Denemarken. Zo’n 60 procent van de begroting wordt gedekt met Deens geld.

Groenland is ruim 50 keer zo groot als Nederland, maar heeft slechts ca. 57.000 inwoners. Groenland is bijna 2,2 miljoen vierkante km groot. Meer dan 80 pct van het grondgebied is bedekt met een metersdikke ijslaag. Het is onderdeel van het Koninkrijk Denemarken, maar heeft een grote mate van zelfbestuur (Hjemmestyret), de hoofdstad is Nuuk. Groenland is geen lid van de EU maar accepteert zowel een geldig paspoort als een geldige Europese identiteitskaart als grensdocument. De Deense Kroon (DKK) functioneert als wettig betaalmiddel. De officiële taal is Deens en Groenlands. Vooral in de meer toeristische dorpen en steden spreken steeds meer Groenlanders ook Engels.

Klimaat en Landschap
Het grootste deel van het binnenland wordt bestreken door een enorme ijskap, waarvan de uitlopers de spectaculaire Groenlandse ijsfjorden vormen. Door de grote invloed van de ijskap blijft de gemiddelde zomertemperatuur meestal steken op 10ºC. Wat niet betekent dat het er steeds barkoud is. Door de zeer lage luchtvochtigheid voelt de buitenlucht veel warmer aan dan de thermometer doet vermoeden. Verder kunnen zon, wind, mist en in mindere mate regen elkaar, zeker in gebieden dicht bij zee, in een hoog tempo afwisselen.

Het landschap van Groenland wordt gedomineerd door de grote ijskap. De kusten worden voornamelijk gevormd door een fascinerend fjordengebied waarin indrukwekkende gletsjertongen uitmonden.

Afgekalfde brokken drijven als ijsbergen naar zee. Vooral het gebied rond de Diskobaai is bekend vanwege het grote aantal ijsbergen. Op een aantal (bereikbare) plaatsen eindigt de ijskap ook op land. In het zuidwesten, waar het gebergte veel ouder en verweerder is dan in het oosten, heeft zich een scherenkust gevormd (o.a. bij Nuuk). Bergen worden afgewisseld door valleien met een weelderige begroeiing van planten en lage struiken. Dorpen en steden met kleurrijke huizen zijn gebouwd op beschutte plaatsen in de kuststroken.

Noord-Groenland
Het bekendste gebied van Groenland is ongetwijfeld de Diskobaai. Hier drijven ijsbergen rond in alle soorten en maten. Ze breken af van diverse uitlopers van de inlandijskap en vallen in zee. Afhankelijk van het zuurstofgehalte kunnen ze in kleur variëren van turkoois tot maagdelijk wit, van knalblauw tot doorzichtig zwart. Overal van zuid tot noord produceren gletsjers, die in zee uitmonden, ijsbergen. Maar die in de omgeving van Ilulissat en Uummannaq spannen de kroon: hier schuiven gletsjers 25 tot 30 meter per dag op, en duwen zo heel wat ijs(bergen) de zee in!

Vanuit Ilulissat en Uummannaq kunnen excursies te voet, per boot of per helikopter naar de ijsbergen en gletsjers gemaakt worden. Andere excursies laten u kennis maken met de lokale bevolking en haar historie. Thule (Qaanaaq) in het uiterste noorden is de wereld van ‘pooleskimo’s’, ijsberen en zeehonden. Een gebied dat nauw verbonden is met de namen van beroemde poolreizigers. Thule was in het verleden moeilijk bereikbaar vanwege ijs- en weersomstandigheden. Nu is de beperkende factor de Amerikaanse basis, die de toegangspoort vormt, en waarvoor per jaar een zeer beperkt aantal passage-visa afgegeven wordt. Vandaag de dag leven in Qaanaaq nog ca. 900 mensen op traditionele wijze (bijna) uitsluitend van de jacht. In de zomer verdwijnt het pakijs niet helemaal en gaat men met boot en kajak tussen de voortdurend bewegende ijsschotsen op zoek naar zeehonden etc. Ondanks de zeer noorderlijke ligging groeit en bloeit er hier toch van alles, een hoogarctische flora die zelfs vlinders aantrekt.

West-Groenland
In West-Groenland ligt de hoofdstad Nuuk. In de moderne hoofdstad is een winkelstraat met warenhuizen waar je (bijna) alles kunt kopen, een disco, hoofdstraat met stoplichten en uiteraard hotel, pension/ jeugdherberg. Het cultuurhistorisch museum heeft een permanente tentoonstelling en een wisselende thema-tentoonstelling. De walvissafari (Bultruggen) in aug/sept. is zeker een aanrader. Geologen kunnen in de omgeving van Nuuk het oudst bekende gesteente (3,8 miljard jaar oud) vinden.
De voormalige Amerikaanse basis Kangerlussuaq is de grote luchthaven van Groenland. Hotel en luchthavengebouw lopen hier letterlijk in elkaar over. Bij een tussenstop heeft u veelal genoeg tijd om een excursie naar de inlandijskap of een muskusossensafari te maken. Voor wandelaars kan Kangerlussuaq het beginpunt van een wandel/trekkingtocht zijn. Overige plaatsen zijn Sisimiut, Maniitsoq en Paamiut.

Oost-Groenland
De oostkust van Groenland wordt gevormd door een fjordengebied met hoge steile bergen. Hier vindt u ook de hoogste bergtoppen van Groenland (ca. 3000m). De eilanden voor de kust zijn vlakker en bedekt met een rijke toendravegetatie. Het noordoostelijk gedeelte, dat één groot Nationaal Park is, is onbewoond en gesloten voor toerisme. Halverwege de oostkust, langs de oevers van één van ‘s werelds langste fjorden, ligt de noordelijkste nederzetting Ittoqqortoormiit (Scoresby Sund). Zuidelijker liggen Kulusuk en Tasiilaq (Ammassalik). De Oost-Groenlandstroom brengt het hele jaar door zeer veel pakijs mee vanaf de noordpool. De oostkust is daarom over water vaak moeilijk te bereiken.

Hierdoor is de bevolking lang geïsoleerd gebleven en is o.a. de jacht nog een wezenlijk onderdeel van het dagelijks bestaan. Wandelingen door plantenrijke gebieden en naar historische plaatsen, boottochten naar gletsjers, walvissafari’s, ‘cross country’ skitochten of een dagje mee met lokale vissers of jagers laten u doordringen in de veelzijdigheid van dit gebied.

Zuid-Groenland
Het zuiden van Groenland ligt op dezelfde breedtegraad als Oslo en is de meest groene regio. De Vikingen die zich hier meer dan 1000 jaar geleden vestigden, noemden het gebied niet voor niets Groenland. Restanten van hun nederzettingen zijn nog steeds zichtbaar in het landschap. Naast de garnalen- en visvangst leven hier nu nog ca. 60 gezinnen van de schapenteelt. In de goed bewandelbare valleien bloeien de mooiste bloemen (zelfs orchideeën). Vindplaatsen van bijzondere mineralen en gesteenten maken de omgeving van Narsaq (Kvanefeld) extra interessant. Excursiemogelijkheden: wandelingen langs en/of boottochten door de fjorden, naar gletsjerfronten, warme bronnen en Vikingruïnes. De belangrijkste plaatsen in het zuiden zijn: Narsarsuaq, Narsaq, Qaqortoq, Alluitsup Paa en Nanortalik.

Economie
Groenland is afhankelijk van een jaarlijkse subsidie van 450 miljoen euro uit Kopenhagen om te kunnen overleven, maar de schat aan mineralen die onder de zeebodem zou liggen kan dat inkomen ver voorbijstreven. Er zijn al onderhandelingen gaande met negen multinationals die olielicenties willen.
Er is een soort goudkoorts ontstaan rond de mineralen. Zo is er een wedstrijd met een prijs voor diegene die de waardevolste steen instuurt, vliegen er grote hoeveelheden diamantzoekers naar Groenland en zijn er plannen voor een enorme nieuwe smeltoven die banen zou verschaffen aan 3.000 man, eentiende van de Groenlandse beroepsbevolking.
In Ilulissat halen de vissers recordhoeveelheden heilbot binnen en een stroom cruiseschepen heeft ervoor gezorgd dat Hotel Arctic nu blinkende aluminium iglo’s met uitzicht op de baai aanbiedt.

Groenland meer autonomie
De inwoners van Groenland hebben in 2008 in een referendum met 75 pct gekozen voor meer autonomie ten aanzien van Denemarken. De stemgerechtigde inwoners van Groenland konden zich uitspreken over een regeling die werd uitgewerkt met Denemarken om het eiland meer autonomie te geven. De zowat 60.000 Groenlanders krijgen als gevolg daarvan onder meer meer controle over de bodemrijkdommen (olie, gas, goud, diamanten, uranium, zink en lood) en een autonomere justitie. Daarnaast wordt het Groenlands de officiële taal. Het Groenlands is de taal van de Inuit. Denemarken blijft wel verantwoordelijk voor het buitenlands en het monetaire beleid. De maatregelen werden op 21 juni 2009 van kracht, naar aanleiding van de 300ste verjaardag van de Deense kolonisatie.